Vrijwillige herverkaveling

Voor grondeigenaren die zelf een verbetering van de landbouwstructuur willen in een bepaald gebied is de vrijwillige vorm van Verkavelen voor Groei geschikt. Zo kunnen boeren flinke kosten besparen bij een verbetering van de verkaveling. Deze besparingen kunnen oplopen tot wel 200 à 300 euro per jaar per hectare van het bedrijf. Voor een bedrijf van 40 hectare betekent dit een jaarlijkse besparing van gemiddeld zo’n € 10.000 aan productiekosten.

Hoe werkt vrijwillige herverkaveling?

1. Voorbereiding
   De voorbereidingsfase bestaat uit de volgende activiteiten:
   – gesprekken met de agrariërs uit het gebied;
   – gesprekken met van belang zijnde instanties zoals banken, verpachters, kerken, waterschappen, gemeenten of provincie(s);
   – een bijeenkomst waarbij de spelregels van het proces worden uitgelegd en waarbij wordt gepeild of er voldoende draagvlak aanwezig is om aan de slag te gaan. Dit is een belangrijk go-/no-go-moment.
2. Pachtregistratie
   Voor de verkaveling kan beginnen, registreren pachters hun grond bij het Kadaster. De pachtregistratie regelt dat pachters van gronden met gelijke rechten mee kunnen doen. Daarmee krijgen ze zeggenschap in de verkaveling. Bent u een pachter? Dan kunt u zich registreren kan via het Herverkavelingsportal.
3. Wenszitting en schetsplan
   Voor deze stap zijn twee varianten mogelijk:
   – Tijdens werksessies gaan de betrokken partijen zelf het schetsplan (de basis voor het ruilplan) van begin af aan ontwerpen.
   – Ook kan begonnen worden met een wenszitting, waarbij de betrokkenen hun wensen kenbaar maken. Op basis van deze wensen wordt dan een schetsplan gemaakt. Dit schetsplan wordt gebruikt als basis tijdens de werksessies. De betrokkenen bespreken het schetsplan en werken het verder uit.
4. Ruilplan en carrouselbijeenkomst
   Na de werksessies is duidelijk welke percelen voor ruil in aanmerking komen. Alle te ruilen percelen worden door onafhankelijke taxateurs getaxeerd. Op deze wijze worden kwaliteitsverschillen tussen percelen in beeld gebracht, om deze later te kunnen verrekenen. Na het uitvoeren van de taxaties vindt er een tweede bijeenkomst plaats voor alle betrokkenen; de zogenaamde carrouselbijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomst worden eerst de puntjes op de ‘i’ van het ruilplan gezet en worden eventuele bezwaren tegen de taxaties besproken. Zo nodig wordt ook bij diverse instanties getoetst of bepaalde werken uitvoerbaar zijn. Een hoogwatergeul kan bijvoorbeeld in strijd zijn met de Flora- en Faunawet en zou daardoor niet uitvoerbaar zijn.
   Na afloop van de bijeenkomst hebben de betrokken partijen inzicht in:
   – het ruilplan;
   – de bijbehorende kosten;
   – uitsluitsel of bepaalde werken uitvoerbaar zijn.
   De bijeenkomst wordt afgesloten door alle partijen een principeakkoord te laten geven op het ruilplan.
5. Mogelijkheid tot reageren
   Ondanks dat er sprake is van een vrijwillig traject, wordt het ruilplan ter inzage gelegd. De betrokkenen worden op deze wijze in de gelegenheid gesteld alles nog eens rustig te laten bezinken en op een rijtje te zetten. Doel is dat de betrokken partijen tijdens een bijeenkomst de kavelruilovereenkomsten tekenen.
6. Opmaken van de akte
   De notaris maakt de akte van ruiling op en schrijft deze in bij het Kadaster.