Wettelijke herverkaveling

Overheden moeten in landelijke gebieden grote projecten realiseren. Bijvoorbeeld voor de Ecologische Hoofdstructuur, Natura2000, de Kaderrichtlijn Water, het Hoogwaterbeschermingsprogramma en infrastructuur. In diezelfde gebieden werken boeren hard voor een zo hoog mogelijke bedrijfsopbrengst. ‘Verkavelen voor groei’ zorgt ervoor dat zowel overheden als boeren beter worden van een wettelijke herverkaveling.

Hoe werkt wettelijke herverkaveling?

Een wettelijke herverkaveling verloopt in de volgende stappen:

1. Inrichtingsplan
   Als voorbereiding maken de betrokkenen gezamenlijk een inrichtingsplan. Dit plan bestaat uit een document en een bijbehorende kaart. Meestal duurt het opstellen van een inrichtingsplan zo’n 1 à 2 maanden.
2. Pachtregistratie
   Voor de verkaveling kan beginnen, registreren pachters hun grond bij het Kadaster. De pachtregistratie regelt dat pachters met gelijke rechten mee kunnen doen. Daarmee krijgen ze zeggenschap in de verkaveling. Bent u een pachter? Dan kunt u zich registreren via het Herverkavelingsportal.
3. Wenszitting en schetsplan
   Voor deze stap zijn twee varianten mogelijk: – Tijdens werksessies kunnen de betrokken partijen zelf van begin af aan een schetsplan (de basis van het uiteindelijke ruilplan).
   – Ook bestaat de mogelijkheid om te beginnen met een wenszitting, waarbij de betrokkenen hun wensen kenbaar maken. Op basis van deze wensen wordt dan het schetsplan gemaakt en tijdens de werksessies verder uitgewerkt.
4. Ruilplan
   Het schetsplan is de basis van het uiteindelijke ruilplan. In het ruilplan worden alle rechten van de betrokken partijen vastgelegd. Niet alleen de eigendomsrechten en pachtrechten, maar ook bijvoorbeeld hypotheken en erfdienstbaarheden. Het ruilplan wordt vervolgens ter inzage gelegd. Dit kan door middel van het Herverkavelingsportal.
5. Mogelijkheid tot reageren
   De betrokkenen kunnen reageren op het ruilplan. Deze zienswijzen worden beoordeeld óf door een eventuele commissie die is ingesteld voor de uitvoering van het herverkavelingsproject, óf door Gedeputeerde Staten (GS). Nadat alle reacties zijn behandeld en hierover een besluit is genomen, worden eventuele wijzigingen verwerkt in het ruilplan. Het ruilplan wordt opnieuw ter inzage gelegd. Zijn de betrokkenen die een zienswijze hebben ingediend nog steeds niet blij met het plan, dan kunnen zij in beroep gaan bij de rechtbank. De rechter neemt uiteindelijk een definitief besluit en hiermee staat het ruilplan vast.
6. Opmaken van de akte
   De notaris maakt een akte op van het definitieve ruilplan en schrijft deze in bij het Kadaster.
7. ‘Lijst der Geldelijke Regelingen’
   In de ‘Lijst der Geldelijke Regelingen’ worden de verrekenkosten en de totale basiskosten vastgelegd.
   – Verrekenkosten ontstaan bij het ruilproces. Zaken die op, boven of onder de geruilde percelen aanwezig zijn, bijvoorbeeld schuren, zijn reden voor verrekening. Ook kunnen oppervlakteverschillen of kwaliteitsverschillen reden zijn om kosten te verrekenen. Verrekenkosten kunnen door geavanceerde GIS-systemen en de beschikbaarheid van diverse digitale bestanden snel en goedkoop worden geïnventariseerd.
   – Basiskosten zijn kosten die gelden voor alle eigenaren die bij het project betrokken zijn. Om deze kosten zo eerlijk mogelijk te verdelen, wordt gekeken naar het ‘nut’. Hoe meer ‘nut’ een eigenaar heeft van het herverkavelingsproces, hoe hoger de kosten. Ook deze fase kan door Verkavelen voor Groei op efficiënte wijze worden uitgevoerd. De basiskosten worden overzichtelijk gevisualiseerd, zodat voor elk bedrijf in een oogopslag het ‘nut’ zichtbaar wordt.
8. Mogelijkheid tot reageren
   Net als bij het ruilplan kunnen betrokkenen ook reageren op de ‘Lijst der Geldelijke Regelingen’. Deze procedure is identiek aan die van het ruilplan.
9. Betaling en afrekening
   Als de ‘Lijst der Geldelijke Regelingen’ is vastgesteld door de rechter, worden de kosten geïnd of uitgekeerd door de overheid. Alle kosten worden in een keer geïnd of betaald.